Historia Indii cz.3

Hej dzisiaj przybywamy do was z trzecią i ostatnią częścią postu o historii Indii. Mamy nadzieję, że wam się spodoba. :-)

Pierwszy rząd Indiry Gandhi

Indira Gandhi

Gandhi odziedziczyła po poprzedniku problemy gospodarcze związane z wojną z Pakistanem z 1965 roku i suszą. Gandhi przeprowadziła dewaluację waluty w zamian za przywrócenie pomocy zagranicznej. Kryzys udało się zakończyć w 1966 roku i na przełomie lat 1966-1969 odnotowano wzrost na poziomie kilku procent. Wzrost gospodarczy Indii zahamowałyStany Zjednoczone oraz Międzynarodowy Bank Rozwoju, które nie zrealizowały swoich obietnic względem Indii. W tym czasie stosunki indyjsko-amerykańskie uległy dalszemu pogorszeniu z powodu krytyki przez Gandhi amerykańskiego bombardowania Wietnamu, w efekcie czego prezydent USA wstrzymał przesyłki ziarna, by zmusić Indie do poparcia USA w konflikcie. W tej sytuacji prowadzona dotychczas liberalizacja gospodarcza została porzucona. W roku 1969 rozpoczęto czwartą pięciolatkę, a rząd ukierunkował wzrost na poziomie 5,7%. Program podkreślił większą kontrolę państwa nad gospodarką. Oprócz naprawy gospodarki podjęto się reform społecznych, zlikwidowano m.in. wywodzące się z czasów systemu kastowego przywileje dla przedstawiciele arystokracji.

Pod koniec lat 60. wybuchło trwające do dzisiaj (z różnym natężeniem) powstanie maoistowskie w Indiach obejmujące tereny tzw. czerwonego korytarza na wschodzie państwa (głównie Bengal Zachodni). W okresie kadencji Indiry Gandhi Sikkim został włączony w skład Indii. Gandhi nawiązała przyjacielskie więzi z Bangladeszem, który poparła w wojnie wyzwoleńczej przeciwko Pakistanowi.

Piąty plan pięcioletni uchwalono w 1974 roku. Premier obiecała zmniejszyć ubóstwo poprzez ukierunkowanie gospodarki na zwiększenie standardu życia biednych i wprowadzenia szerokich reform społecznych i gospodarczych. Rząd ustalił roczny wzrost o 4,4% w okresie planu. Działania rządu powstrzymały gospodarcze problemy z początku lat 70. Rząd w latach 1974-1979 był w stanie przekroczyć zakładane tempo wzrostu z roczną wzrostu o 5,0-5,2%. W latach 1975-1976 gospodarka rosła w tempie 9%, a plan stał się pierwszym planem, w czasie realizacji którego dochód na osobę wzrósł o ponad 5%. W 1976 roku Indie oficjalnie uznały się za kraj socjalistyczny.

Do 1977 Indyjski Kongres Narodowy zachowywał monopol polityczny w państwie, zaś aż do 1991 przewodziła w nim rodzina Nehru-Gandhi. W 1977 r. dominacja Kongresu została przełamana i wybory wygrała opozycyjna partia Janata. Rządy opozycyjnej prawicy doprowadziły do najsilniejszej recesji (-5,2%) w historii Indii i inflacji sięgającej 18,2%.

Drugi rząd Indiry Gandhi i rządy Rajiva

W latach 80. władzę ponownie przejęła Gandhi, która tym razem zliberalizowała gospodarkę. Premier postawiła na zaostrzenie wydatków publicznych, większą efektywność przedsiębiorstw państwowych oraz stymulowanie sektora prywatnego poprzez deregulację. Szósty plan okazał się najbardziej udanym z pięciu planów, wykazując w latach 1980-1985 średni wzrost 5,7%. W 1984 roku Indira Gandhi została zastrzelona przez sikhijskich ochroniarzy w odwecie za skierowaną przeciwko separatystom Operację Niebieska Gwiazda w Amritsarze. Zamach doprowadził do starć między hindusami a mniejszością sikhijską.

Po śmierci Indiry władzę objął jej syn, Rajiv Gandhi. Rajiv zmodernizował gospodarkę, zwiększył wsparcie finansowe rządu dla nauki i techniki, zmniejszył import, podatki i cła na przemysł oparty na technologii, a zwłaszcza komputery, linie lotnicze, obronę i telekomunikację. W 1986 roku ogłosił krajową politykę modernizacji edukacji i rozszerzył studia wyższe w całych Indiach. W 1986 roku wprowadził bezpłatną edukację do 12 klasy. Rajiv poprawił stosunki z USA i rozszerzył współpracę gospodarczą i naukową z tym państwem kosztem stosunków z ZSRR. 29 lipca 1987 roku Gandhi i prezydent Sri Lanki Junius Richard Jayewardene podpisali układ o przyjaźni indyjsko-cejlońskie. Następnego dnia, 30 lipca, doszło do nieudanej próby zamachu na Gandhiego. Do udanego zamachu na premiera doszło pięć lat później w Sriperumbudur. Zamach bombowy został przeprowadzony przez terrorystów z tamilskiej organizacji separatystycznej Tamilskie Tygrysy.

Rajiv Gandhi

Do następnego posta :)